Đắk Nông nằm trên cao nguyên M’nông- vùng đất trước kia thường được gọi là cao nguyên trung tâm bởi có một vị trí đặc biệt, trải rộng trên đất của cả 3 xứ Trung Kỳ, Nam Kỳ và Cao Miên, thuộc vùng tam giác phát triển Lào- Campuchia- Việt Nam. Không chỉ có đường biên giới dài hơn 141km giáp với nước bạn Campuchia và 2 cửa khẩu Đăk Peur, Bu Prăng, Đắk Nông còn có QL 14, QL 28 đi qua, được ví như đầu mối giao thương của các tỉnh Tây Nguyên với TP HCM, các tỉnh miền Đồng Nam bộ và Duyên hải Nam Trung bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút khách du lịch quốc tế, nội địa.
QL 14 đoạn qua tỉnh Đắk Nông được ví như dải lụa của Tây Nguyên
QL 28 - một trong những cung đường đẹp của tỉnh Đắk Nông, hai bên đồi núi chập chùng, nhiều tầng mây.
Với độ cao trung bình 800m, Đắk Nông có khí hậu cao nguyên nhiệt đới ẩm, thời tiết mát mẻ quanh năm, nhiệt độ trung bình chỉ từ 22- 24OC và nhiều tài nguyên thiên nhiên đa dạng, phong phú. Địa hình chia cắt mạnh đã hình thành nên một hệ thống ao hồ, sông suối và thác nước kỳ vỹ trải dài từ Bắc đến Nam. Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh hiện nay có khoảng 270 hồ, 143 dòng suối và 35 thác lớn nhỏ, trong đó, nổi bật là 2 danh thắng Dray Sáp và Dray Sáp Thượng được công nhận là danh thắng cấp quốc gia.
Thác Dray Sáp được công nhận là danh thắng cấp quốc gia.
Nằm xen kẽ giữa các thung lũng, cao nguyên và núi cao là những cánh rừng nguyên sinh đại ngàn, không chỉ tạo nên những cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn là nơi lưu giữ những giá trị đặc trưng về đa dạng sinh học. Trên địa bàn Đắk Nông hiện có Khu bảo tồn thiên nhiên Nâm Nung, Rừng đặc dụng cảnh quan Đ'ray Sáp, một phần của Vườn Quốc gia Yok Đôn và đặc biệt là Vườn Quốc gia Tà Đùng với điểm nhấn là Hồ Tà Đùng.
Khu bảo tồn thiên nhiên Nâm Nung nơi còn nhiều cánh rừng nguyên sinh, một cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, lưu giữ những giá trị đặc trưng về đa dạng sinh học
Hồ Tà Đùng có diện tích mặt nước 5.000ha và hơn 40 đảo, bán đảo lớn nhỏ với cảnh quan thiên nhiên vô cùng độc đáo, vừa nguyên sơ vừa quyến rũ, được ví như “Vịnh hạ long trên cao nguyên”.
Hồ Tà Đùng với cảnh quan thiên nhiên vô cùng độc đáo, vừa nguyên sơ vừa quyến rũ, được ví như “Vịnh hạ long trên cao nguyên”.
Nổi bật trong bức tranh du lịch Đắk Nông là CVĐCTC UNESCO Đắk Nông. Là một trong 3 công viên địa chất của Việt Nam, CVĐCTC UNESCO Đắk Nông nằm trải dài trên 6 huyện, thành phố với diện tích 4.700 km2. Đây chính là nơi lưu giữ những giá trị độc đáo, tiêu biểu về văn hóa, địa chất, địa mạo. Đặc biệt là hệ thống hang động với hơn 100 hang động lớn nhỏ, quy mô dài và rộng bậc nhất Đông Nam Á. Các hang động ở đây còn nguyên nét hoang sơ, đa dạng sinh vật học và di chỉ khảo cổ. Tại đây, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy các di chỉ người tiền sử có niên đại cách đây khoảng 6.000- 7.000 năm.
CVĐCTC UNESCO Đắk Nông với hơn 100 hang động lớn nhỏ, quy mô dài và rộng bậc nhất Đông Nam Á
Tại CVĐCTC UNESCO Đắk Nông, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy các di chỉ người tiền sử có niên đại cách đây khoảng 6.000- 7.000 năm
Ngoài ra, CVĐC TC UNESCO Đắk Nông còn có các miệng núi lửa độc đáo, cảnh quan thiên nhiên đẹp. Đây là cơ sở để hình thành nên những sản phẩm du lịch mang tính đặc thù, tạo dấu ấn riêng của địa phương.
Nói về điểm nổi bật này, PGS-TS Trần Tân Văn, Viện trưởng Viện Khoa học - Địa chất - Khoáng sản Việt Nam bày tỏ: “Tôi nghĩ rằng so với các CVĐC khác của VN cũng như trên thế giới, CVĐC Đắk Nông có nhiều khác biệt có tầm cỡ quốc tế. vùng đất mà có hoạt động núi lửa rất sôi động trong khoảng 15 triệu năm gần đây, có ít nhất 4 đợt phung trào núi lửa hoạt động rất mạnh mẽ tạo nên vùng đất đỏ bazanrất lớn chiếm đến một nữa diện tích của tỉnh. Những đợt núi lửa gần đây nhất đã sản sinh ra hệ thống hang động núi lửa vô cùng rộng lớn và tầm cỡ có lẽ là nhất Đông Nam Á và Trung Quốc. Tôi nghĩ nếu tiếp tục hướng đi thế này, trong mấy năm nữa, tỉnh Đăk Nông sẽ rất khác biệt so với các tỉnh khác ở Tây Nguyên cũng như Nam Trung Bộ”
Là xứ sở của những bài dân ca Nau M’Pring hay Sử thi Ot’ N’drong được công nhận là di sản phi vật thể quốc gia, Đắk Nông không chỉ có “Không gian văn hóa cồng chiêng” của đồng bào bản địa mà với hơn 40 dân tộc anh em cùng sinh sống, vùng đất này còn là nơi giao thoa, hội tụ của nhiều nền văn hóa, nhiều dân tộc với những đặc tính, tập quán và phong tục riêng. Tất cả hòa quyện, tạo nên một bức tranh phong phú, đa dạng, đậm đà bản sắc.
Với hơn 40 dân tộc anh em cùng sinh sống, vùng đất này còn là nơi giao thoa, hội tụ của nhiều nền văn hóa
Nhiều dân tộc quần tụ với những tập quán và phong tục riêng, tạo nên một bức tranh phong phú, đa dạng, đậm đà bản sắc cho riêng Đắk Nông
Song song với việc gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, Đắk Nông cũng đã tổ chức được nhiều lễ hội văn hóa mang tầm quốc gia, góp phần tạo nên “thương hiệu” riêng cho địa phương như Lễ hội mùa bơ chín, Festival thổ cẩm…
Cùng với 2 danh thắng cấp quốc gia, Đắk Nông còn có 11 di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh và cấp quốc gia khác.
Vùng đất đỏ bazan trù phú được kiến tạo từ dung nham đã tạo tiền đề cho một nền nông nghiệp đa dạng với nhiều đặc sản có giá trị, mang đặc trưng vùng miền như gạo Buôh Choah, ổi Đắk Glong, khoai lang, macca Tuy Đức, bơ, sầu riêng Đắk Mil…
Đất đỏ Bazan trù phú đã tạo nên hạt Macca có giá trị, sản phẩm đặc trưng của tỉnh Đắk Nông
Có thể khẳng định rằng, với những lợi thế về vị trí, khí hậu, tài nguyên thiên nhiên và văn hoá đang được giữ gìn, đặc biệt với những giá trị đặc thù, khác biệt của CVĐCTC UNESCO Đắk Nông, Đắk Nông hoàn toàn có điều kiện để trở thành một điểm đến du lịch tỏa sáng của vùng Tây Nguyên.
“CVĐC Đắk Nông là nơi quần tụ của 40 dân tộc anh em, có ưu thế về di sản văn hóa và được mệnh danh là xứ sở của những âm điệu. Riêng về giọng nói, tiếng cười, ngữ điệu của các vùng miền, các dân tộc thôi cũng đã rất phong phú, đa dạng; chưa nói đến di sản văn hóa phi vật thể và vật thể của 40 dân tộc này thì đã vô cùng phong phú. Mỗi một dân tộc đã có hàng chục di sản rồi, nhân lên 40 dân tộc thì quả rất phong phú, mà rất nhiều CVĐC khác trên thế giới không có được” – Bà Lê Thị Hồng An, Phó Giám đốc Ban quản lý CVĐCTC UNESCO Đắk Nông cho biết.
Trong thời gian tới, Đắk Nông tập trung chú trọng phát triển các sản phẩm du lịch gắn với CVĐCTC UNESCO Đắk Nông, du lịch dựa vào cộng đồng, du lịch mạo hiểm, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch nông nghiệp nhằm nâng cao sức cạnh tranh cho du lịch của địa phương và hướng tới phát triển du lịch bền vững trong tương lai, đưa du lịch trở thành một trong 3 trụ cột kinh tế của tỉnh./.
Đắk Nông có nhiều ưu thế để phát triển du lịch mạo hiểm và nhiều sản phẩm du lịch đặc trưng khác
Phan Trang - Đức Hải