Theo Sở Tài chính, tính đến tháng 3/2023, tổng thu ngân sách Nhà nước ước thực hiện 614 tỷ đồng, đạt 20% dự toán Trung ương, đạt 17% dự toán địa phương.
Hầu hết các nguồn thu giảm mạnh so với năm liền kề trước, đáng chú ý số thu tiền sử dụng đất toàn tỉnh chỉ đạt 51 tỷ đồng, khoảng 6% dự toán, giảm 81% so với thực hiện cùng kỳ năm 2022, giảm 58% so với thực hiện cùng kỳ năm 2021.
Số thu tiền sử dụng đất cấp tỉnh gần 3 tháng đầu năm chỉ đạt hơn 7 tỷ đồng, đạt 1,79% dự toán được Hội đồng nhân dân tỉnh giao.
Người dân được hướng dẫn khai báo thuế
Nguyên nhân chính là nhiều địa phương mặc dù có những khu đất nằm trong kế hoạch đấu giá sử dụng nhưng quy hoạch sử dụng đất chưa được phê duyệt. Điều này gây khó khăn cho các địa phương trong việc kêu gọi đầu tư, đấu giá đất, dẫn đến nguồn thu từ lĩnh vực này tại địa phương đang gặp khó.
Nhiều địa phương chưa được phê duyệt quy hoạch sử dụng đất dẫn đến thu ngân sách bị giảm
Tại TP. Gia Nghĩa, năm 2023, số tiền thu từ sử dụng đất được giao trên địa bàn thành phố là 556 tỷ đồng. Trong đó, nguồn thu do tỉnh quản lý 406 tỷ đồng, TP quản lý 150 tỷ đồng. Đây là địa phương có dự toán cao nhất về thu tiền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh.
Tuy nhiên, trong 2 tháng đầu năm 2023, Gia Nghĩa mới thực hiện được hơn 11 tỷ đồng, đạt 2% so với kế hoạch. Theo lãnh đạo UBND thành phố, trong thu tiền sử dụng đất, nguồn thu liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất được xem là dư địa lớn. Tuy nhiên, cũng do thiếu đồng bộ về các quy hoạch, nên không thể triển khai đấu giá cũng như chuyển đổi mục đích sử dụng đất trên địa bàn, dẫn đến nguồn thu sử dụng đất đạt thấp.
Ông Đỗ Tấn Sương - Chủ tịch UBND TP. Gia Nghĩa, Đắk Nông lý giải: “Kế hoạch sử dụng đất đã có nhưng quy hoạch đô thị không phù hợp, do đó, chưa thể cho bà con chuyển đổi đất ở (vướng cơ chế, chính sách). Cụ thể là cho chuyển đổi đất ở nhưng chưa cho xây dựng nhà. Do những khu có quy hoạch chi tiết đô thị mà không phù hợp quy hoạch đô thị thì không thể chuyển đổi đất ở. Về vướng mắc này chúng tôi đang cùng với sở, ngành tháo gỡ”.
Ông Đỗ Tấn Sương ,Chủ tịch UBND TP. Gia Nghĩa ý kiến tại cuộc họp bàn về giải pháp thu ngân sách
Theo rà soát, nguồn thu sử dụng đất trên địa bàn tỉnh chủ yếu từ 2 nguồn cơ bản là thu từ đấu giá và thu tái định cư. Tuy nhiên, nguồn thu từ đấu giá năm nay ở tỉnh và các địa phương gặp khó. Nguyên nhân là chưa có quy hoạch sử dụng đất. Liên quan đến giải pháp thu tiền sử dụng đất, tại cuộc họp bàn về giải pháp thu ngân sách mới đây, lãnh đạo UBND tỉnh nhấn mạnh, tiền thu sử dụng đất không những góp phần tăng thu ngân sách mà còn đóng vai trò quan trọng đến quá trình đầu tư của tỉnh. Do đó, những trường hợp tái định cư, đấu giá đang còn nợ, các địa phương phải đẩy mạnh tuyên truyền, vận động. Khi đã làm đủ, đúng quy định mà trường hợp nào không chấp hành bắt buộc phải dùng biện pháp cưỡng chế.
UBND tỉnh Đắk Nông họp bàn về giải pháp thu ngân sách
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Lê Trọng Yên chỉ đạo: “Những trường hợp tái định cư mà nợ đến hạn không nộp thì tính giá mới, đấu giá mà không nộp tiền, chúng ta phải dùng biện pháp mạnh là cưỡng chế tiền sử dụng đất. Đối với Trung tâm Phát triển quỹ đất, khẩn trương triển khai thực hiện những nhiệm vụ thuộc thẩm quyền để tiến hành đấu giá đất. Hai sở liên quan nhiều nhất là Sở Tài chính và Sở Kế hoạch và Đầu tư. Trong đó, liên quan đến đất có tài sản công thực hiện theo Nghị định 167 và 67 thuộc trách nhiệm của Sở Tài chính, còn đất sạch thì trách nhiệm của Sở Kế hoạch và Đầu tư. Phải gắn trách nhiệm của hai giám đốc của hai sở này liên quan đến tài sản trên đất và tiền sử dụng đất”.
Với sự chỉ đạo sát sao của UBND tỉnh cùng các sở, ngành liên quan, các huyện, thành phố đang khẩn trương triển khai các giải pháp để khắc phục khó khăn. Qua đó, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành và vượt dự toán thu ngân sách năm 2023 được giao.
Hoàng Hoa – Xuân Cảnh