Đắk Nông có khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp để phát triển cây sầu riêng. Theo thống kê, hiện toàn tỉnh có 4.957 ha sầu riêng, trong đó có 1.858 ha cho thu hoạch, năng suất bình quân 10,9 tấn/ha, sản lượng 19.163 tấn.
Sầu riêng Đắk Nông có hương vị thơm ngon, nhiều dinh dưỡng, đem lại thu nhập cao cho người nông dân. Tuy nhiên, hiện nay, diện tích canh tác sầu riêng trên địa bàn tỉnh còn manh mún, nhỏ lẻ, thiếu liên kết vùng theo chuỗi, sản phẩm xuất khẩu còn hạn chế, chủ yếu tiêu thụ nội địa hoặc bán cho thương lái vận chuyển đi nơi khác tiêu thụ; chưa có nhiều doanh nghiệp lớn bao tiêu, thu mua sản phẩm để xuất khẩu.
Sầu riêng của tỉnh Đắk Nông sản xuất còn manh mún, chưa liên kết thàng vùng trồng tập trung
Người trồng sầu riêng trên địa bàn tỉnh Đắk Nông vẫn còn thói quen canh tác theo tập quán, chưa áp dụng các tiến bộ kỹ thuật tiên tiến trong sản xuất, đặc biệt là các thói quen lưu giữ, ghi chép nhật ký trong quá trình sản xuất. Bên cạnh đó, một số chủ cơ sở chưa thật sự mặn mà với việc cấp mã số vùng trồng và mã cơ sở đóng gói dẫn đến khó khăn cho công tác hướng dẫn thực hiện theo quy định.
Người trồng sầu riêng chưa áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật như: Global GAP, VietGAP
Theo tinh thần của Nghị định thư được ký kết giữa Bộ NN&PTNT và Tổng cục hải quan Trung Quốc, tất cả vùng trồng đăng ký xuất khẩu sang Trung Quốc phải xây dựng hệ thống quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc; áp dụng thực hành nông nghiệp tốt GAP và đảm bảo các điều kiện vệ sinh vườn trồng, cách xa nguồn ô nhiễm, loại bỏ ngay những quả rụng và thối hỏng; phải áp dụng chương trình quản lý dịch hại tổng hợp IPM....
Ngoài ra, tất cả vùng trồng phải lưu giữ hồ sơ giám sát và kiểm soát sinh vật dịch hại, hồ sơ này sẽ được cung cấp cho Tổng cục Hải quan Trung Quốc khi có yêu cầu. Hồ sơ phòng trừ sinh vật gây hại bằng biện pháp hóa học phải ghi các thông tin cụ thể bao gồm tên thuốc, hoạt chất, ngày sử dụng và liều lượng sử dụng trong quá trình canh tác….
Ông Nguyễn Văn Minh, Phó Giám đốc vùng nguyên liệu Công ty TNHH –TM-DV Vạn Hòa, TP.HCM cho biết, để được cấp mã số vùng trồng, nhà sản xuất phải đạt các điều kiện sau: “Thứ nhất về mã số vùng trồng của cây sầu riêng, phải có một diện tích sầu riêng liền kề trên 10 ha trở lên; Thứ hai, tiêu chuẩn kỹ thuật đảm bảo thực hành theo Global GAP, VietGAP; Thứ 3, về quản lý dịch hại phải thực hành theo IPM. Các tổ hợp tác, hợp tác xã đều có thể đăng ký. Sau khi đánh giá, có các tờ khai đảm bảo về mặt kỹ thuật và diện tích, các công ty hỗ trợ về các thủ tục đệ trình lên Chi cục BVTV. Chi cục đệ trình lên Cục BVTV. Cục BVTV đánh giá lại một lần nữa lúc đó mới cấp mã số vùng trồng. Đây mới chỉ là các thủ tục thực hiện tại Việt Nam. Phía Tổng cục Hải quan hoặc cơ quan quản lý xuất nhập khẩu còn kiểm tra một lần nữa, đạt người ta mới cấp mã số vùng trồng”.
Đắk Nông đã có 8 cơ sở sản xuất đăng ký cấp mã số vùng trồng và 1 cơ sở đăng ký cấp mã số đóng gói.
Chi cục Phát triển Nông nghiệp tỉnh Đắk Nông cho biết, năm 2022 Chi cục đã kiểm tra, hướng dẫn 08 cơ sở sản xuất đăng ký cấp mã số vùng trồng và 01 cơ sở đăng ký cấp mã số đóng gói; đồng thời đang hướng dẫn hoàn thiện 05 hồ sơ vùng trồng.
Để đáp ứng yêu cầu của Tổng cục hải quan Trung Quốc, giải pháp hiện nay đang được ngành nông nghiệp, các cấp hội đoàn thể, các địa phương trên địa bàn tỉnh thực hiện là tích cực tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt các khâu trong sản xuất trồng trọt, đóng gói, đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định tại Tiêu chuẩn cơ sở 774/2020/BVTV và Tiêu chuẩn cơ sở 775/2020/BVTV về quy trình thiết lập và giám sát mã vùng trồng, cơ sở đóng gói của Cục bảo vệ thực vật.
Ngành nông nghiệp cũng sẽ tăng cường xây dựng chương trình tập huấn, truyền thông các quy định về mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, trong đó chú trọng hướng dẫn các tổ chức, cá nhân áp dụng đúng quy trình canh tác, ghi chép hồ sơ, nhật ký trong quá trình sản xuất để phục vụ truy suất nguồn gốc theo yêu cầu của nước nhập khẩu.
Tỉnh Đắk Nông đang triển khai nhiều giải pháp nhằm thực hiện tốt các khâu sản xuất, đóng gói đáp ứng đủ điều kiện xuất khẩu
Cùng với đó, ngành nông nghiệp tích cực vận động người dân, tổ chức thực hiện hợp tác, liên kết với các doanh nghiệp, HTX trong việc tổ chức vùng trồng tập trung, quy mô lớn, đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu; đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật, đăng ký để cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói phục vụ xuất khẩu./.
Tuấn Bình – Thành Lam